در امتداد راهی پرپیچ و خم به یکی از خونین‌ترین و در عین‌حال شکوهمند‌ترین سرفصل این مسیر شورانگیز می‌رسیم
قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان:
تابستان ۱۳۶۷، جهان شاهد یکی از بزرگ‌ترین جنایات علیه بشریت در تاریخ معاصر بود. با صدور فتوای خمینی جلاد بیش از سی هزار زندانی سیاسی، که عمدتاً از اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بودند و اکثر آنها دوران محکومیت خود را می‌گذراندند، یا محکومیت آنها به پایان رسیده بود، به حکم هیأتهای مرگ در زندانهای سراسر کشور اعدام شدند.
وسعت و عمق این جنایت به حدی بود که منتظری، جانشین وقت خمینی در نامه‌یی اعتراضی در نهم مرداد ۶۷ به خمینی نوشت:
«اعدام چند هزار نفر در ظرف چند روز هم عکس‌العمل خوب ندارد و هم خالی از خطا نخواهد بود»
هم‌چنین در فایل صوتی که سال‌ها بعد از صحبت منتظری با اعضای هیأت مرگ در زمان قتل‌عام منتشر شده، او از بدترین جنایت در جمهوری اسلامی که به دست اعضای هیأت مرگ انجام شده سخن می‌گوید و اضافه می‌کند که مردم از ولایت فقیه چندششان می‌شود.
نخستین اقدام برای توقف اعدامها و دادخواهی شهیدان، تلگرام مسعود رجوی در ۱۲ مرداد ۶۷ به دبیرکل ملل متحد درباره اعدام جمعی گروهی از مردم در کرمانشاه بود
در۲۶ مرداد ۶۷مسعود رجوی طی نامه‌یی به دبیرکل و ۵عضو دائمی شورای امنیت موج گسترده دستگیری و اعدامهای جمعی را تشریح کرد
در سوم شهریور مسعود رجوی طی تلگرامی به دبیرکل ملل متحد از قتل‌عام زندانیان مجاهد خلق به دستور شخص خمینی و ۸۶۰ جسدی که ۲هفته پیش از اوین به بهشت‌زهرا برده شده بود پرده برداشت و از دبیرکل ملل متحد درخواست نمود به فوریت هیأتی برای بازدید از شکنجه‌گاههای خمینی اعزام دارد
به‌دنبال این تلگرام و در پی تظاهرات و فعالیت‌های اعتراضی ایرانیان در کشورهای مختلف جهان، صدها تن از نمایندگان پارلمانهای ایتالیا، کانادا، آلمان، هلند، استرالیا، هند و نیز پارلمان اروپا و کنگره‌ٔ آمریکا به محکومیت نقض حقوق‌بشر توسط رژیم آخوندی فراخوان دادند و خواستار اعزام هیأت ملل متحد به شکنجه‌گاههای رژیم آخوندی شدند.
این اقدامات در ادامه خود به حرکتی منجر گردید که به جنبش دادخواهی معروف شد. این جنبش در تابستان ۹۵ با فراخوان رئیس‌جمهور برگزیده مقاومت مریم رجوی وارد مداری نوین از دادخواهی شد.
انتشار فایل صوتی آقای منتظری عمق فاجعه و جنایت رژیم را بیشتر نشان داد
در امتداد این پیگیریها نخستین بار گزارشگر ویژه حقوق‌بشر در ایران، زنده یاد عاصمه جهانگیر موضوع قتل‌عام را به کمیته سوم مجمع عمومی ارائه کرد. او نوشت:
تعداد قابل توجهی از دادخواستها، ارتباطات و مدارک پیرامون اعدامهای هزاران زندانی سیاسی از مرد و زن و نوجوان در سال ۱۹۸۸صحبت از درد عمیق و مستمری می‌کند که باید مطمئناً به آن پرداخته شود.
مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا در ۲۱ جولای ۲۰۲۰ (۳۱ تیر ۱۳۹۹) در یک موضع‌گیری در مورد قتل‌عام ۶۷ و نقض حقوق‌بشر توسط رژیم گفت: «۱۹ژوئیه (۲۸ تیر) سالگرد شروع به‌اصطلاح «کمیسیونهای مرگ» در ایران است. به حکم خمینی این کمیسیون‌ها هزاران زندانی سیاسی مخالف را به‌طور غیرقانونی اعدام یا طبق گزارشها دچار ناپدیدسازی اجباری کردند
رژیم آخوندی برای فرار از مسئولیت این جنایت هولناک، می‌گوید این قتل‌عام در واکنش به‌عملیات فروغ جاویدان بوده است، در حالی که خمینی از مدتها پیش تصمیم به نابودی و نسل‌کشی مجاهدین در زندان را گرفته بود، آقای منتظری جانشین وقت خمینی در این باره به هیأت مرگ آن زمان گفت:
«شخص احمد آقا پسر آقای خمینی هم از سه چهار سال قبل هی می‌گفت، مجاهدین از روزنامه خونش و. خونش و از اعلامیه خونش همه باید اعدام شن، اینها یه همچین فکری می‌کردند و حالا فرصت را مغتنم شمردند»
در تحولی دیگر دژخیم حمید نوری، دادیار پیشین زندان گوهردشت کرج، به‌دلیل «قتل عمد» و «ارتکاب جنایت جنگی» از طریق دست داشتن در اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان سال ۶۷ به حبس ابد محکوم شد. جلسات محاکمه او در سوئد وهم‌چنین در آلبانی برگزار گردید.
جاوید رحمان گزارشگر ویژه پیشین نیز در آخرین گزارش خود قتل‌عام ۶۷ را جنایت علیه بشریت و اقدام به نسل‌کشی علیه مجاهدین خلق دانست.
این جنایت هولناک، نه تنها لکه ننگی بر تاریخ رژیم ضدبشری آخوندی، بلکه سندی است بر پایداری و ایستادگی نسلی سرموضع و مقاوم، که حاضر نشد از آرمانهای خود دست بکشد و بهای ایستادگی‌اش را با همه چیز خود داد، قهرمانان پاکبازی که حتی کسی نمی‌داند که در کجا به خاک سپرده شده‌اند.
جنایت هولناک قتل‌عام ۶۷ آغازگر جنبشی فراگیر و سراسری برای افشای حقیقت و برای عدالت بود. جنبشی که با گامهای استوار به پیش می‌رود و فریادش در جهان پژواک می‌یابد که: «نه می‌بخشیم، نه فراموش می‌کنیم»
